Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Vì một thế hệ khỏe mạnh, một hành tinh xanh
Từ ngày 01 đến 7/8/2025, Việt Nam cùng các quốc gia trên thế giới sẽ đồng loạt hưởng ứng Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ với chủ đề “Ưu tiên nuôi con bằng sữa mẹ: Tạo dựng hệ thống hỗ trợ bền vững”. Sự kiện không chỉ nhấn mạnh vai trò thiết yếu của việc xây dựng mạng lưới hỗ trợ cho các bà mẹ nuôi con bú - từ cơ sở y tế, chính sách y tế đến cộng đồng, lợi ích toàn diện của sữa mẹ đối với sức khỏe mẹ và bé, mà còn đặt ra một tầm nhìn sâu rộng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.
Chung tay hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ - vì môi trường bền
vững.
Trong
tuần lễ này, các hoạt động tuyên truyền, giáo dục và hỗ trợ sẽ được đẩy mạnh,
nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sữa mẹ, cũng như tạo điều kiện
thuận lợi để các bà mẹ có thể nuôi con bằng sữa mẹ một cách hiệu quả.
Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ (World Breastfeeding
Week – WBW) được Liên minh Thế giới Hành động vì Nuôi con bằng sữa mẹ (WABA)
khởi xướng từ năm 1992, diễn ra thường niên từ ngày 1 đến 7 tháng 8. Trải qua
hơn ba thập kỷ, sự kiện này đã trở thành một hoạt động toàn cầu có sức lan tỏa
mạnh mẽ, được tổ chức tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có Việt
Nam. Với sự hưởng ứng tích cực, mỗi năm Tuần lễ đều mang đến những hoạt động
thiết thực, góp phần thúc đẩy quyền được nuôi con bằng sữa mẹ và bảo vệ sức
khỏe cho cả mẹ và trẻ nhỏ.
Theo
Cục Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế), việc nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ đóng
vai trò nền tảng cho sự phát triển toàn diện của trẻ và tăng cường sức khỏe cho
mẹ, mà còn góp phần đáng kể vào công cuộc bảo vệ môi trường. Sữa mẹ là nguồn
thực phẩm “zero carbon”, luôn sẵn sàng, không bao bì, không phát thải và không
tiêu tốn tài nguyên như nước và năng lượng để sản xuất, bảo quản hay vận chuyển
như sữa công thức. Bộ Y tế khẳng định
nuôi con bằng sữa mẹ không chỉ có vai trò thiết yếu với sức khỏe của trẻ và mẹ
mà còn góp phần tích cực vào việc bảo vệ môi trường, giúp giảm thiểu tác động
của biến đổi khí hậu và tăng khả năng thích ứng của cộng đồng.
Thống kê cho thấy, nếu mỗi bà mẹ có con dưới 6 tháng tuổi
nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn thêm 1 tháng, hành động đó tương đương với việc
trồng thêm 300.000 cây xanh cho Trái đất. Trong khi đó, việc sản xuất và tiêu
thụ sữa công thức tại các quốc gia thu nhập thấp và trung bình có thể phát thải
tới 7,5 tỷ kg CO₂ – tương đương với lượng phát thải từ 2 triệu chiếc ô tô trong
một năm.
Bên cạnh lợi ích môi trường, Bộ Y tế tái khẳng định vai trò
không thể thay thế của sữa mẹ. Sữa mẹ được Tổ chức Y tế thế giới xem là “liều
vắc xin đầu đời”, sữa mẹ cung cấp một cách hoàn hảo các kháng thể và dưỡng chất
mà không một sản phẩm nào có thể sao chép được. Bộ Y tế kêu gọi cộng đồng và
các gia đình ghi nhớ và thực hành công thức vàng “1 + 6 + 24”:
1 giờ đầu: Cho trẻ thực hiện da kề da với mẹ và bú sớm ngay
trong giờ đầu sau sinh. Việc này không chỉ giúp ổn định thân nhiệt, nhịp tim,
đường huyết cho trẻ mà còn giúp trẻ nhận được những giọt sữa non đầu tiên
(colostrum) giàu kháng thể nhất.
6 tháng đầu: Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, không cho trẻ
ăn hoặc uống bất cứ thứ gì khác, kể cả nước lọc, vì sữa mẹ đã cung cấp đủ nước
và việc cho trẻ uống thêm có thể làm giảm lượng sữa mẹ trẻ bú, đồng thời tăng
nguy cơ nhiễm khuẩn.
24 tháng (và hơn thế): Tiếp tục cho trẻ bú mẹ cùng với chế
độ ăn dặm hợp lý cho đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn. Sau 6 tháng, sữa mẹ tiếp
tục là nguồn cung cấp hơn một nửa nhu cầu dinh dưỡng của trẻ và vẫn chứa các
yếu tố bảo vệ quan trọng.
Để
hưởng ứng Tuần lễ, Bộ Y tế yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương tích cực triển khai các chương trình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu
đời; thúc đẩy thực hiện tư vấn, hướng dẫn bú mẹ đúng cách tại các cơ sở y tế;
ưu tiên hỗ trợ bà mẹ ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, dân tộc thiểu số.
Các
cơ sở khám chữa bệnh chuyên ngành sản, nhi và dinh dưỡng cần tuân thủ nghiêm
Nghị định 100/2014/NĐ-CP và Thông tư 38/2016/TT-BYT về thúc đẩy nuôi con bằng
sữa mẹ. Đặc biệt, đảm bảo trẻ được bú mẹ sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, bú
hoàn toàn trong 6 tháng đầu và duy trì đến 24 tháng tuổi.
Bộ Y tế kêu gọi các cơ quan, tổ chức, các nhà hoạch định
chính sách và toàn thể người dân đồng hành cùng các bà mẹ trên hành trình nuôi
con bằng sữa mẹ. Việc đầu tư cho nuôi con bằng sữa mẹ là đầu tư cho sức khỏe
cộng đồng, giảm gánh nặng y tế và xây dựng một hành tinh xanh hơn. Những thông
điệp như “Sữa mẹ hôm nay – Sức khỏe ngày mai”, “Nuôi con bằng sữa mẹ tốt cho mẹ
– khỏe cho bé – thân thiện với môi trường”, hay “Cộng đồng đồng hành – Mẹ nuôi
con bằng sữa mẹ dễ dàng hơn” cần được lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Mỗi giọt sữa mẹ trao đi không chỉ là dòng dinh dưỡng vô giá
cho một đứa trẻ, mà còn là một lá phiếu cho một tương lai khỏe mạnh, một cam
kết cho một hành tinh xanh. Đầu tư vào nuôi con bằng sữa mẹ, vì vậy, chính là
đầu tư vào sự sống bền vững của cả nhân loại.
Mai Hoa (t/h)