Sở Y tế kiểm tra công tác điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone tại Trung tâm Y tế Bảo Lâm

Đẩy mạnh công tác truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho người dân về tác hại nhiều mặt của tệ nạn ma túy là đối tượng nguy cơ lây nhiễm HIV ra cộng đồng, đặc biệt tại các địa bàn trọng điểm phức tạp về ma túy và các nhóm nguy cơ cao; Tuyên truyền vận động các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng dân cư hỗ trợ và ủng hộ việc triển khai Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại địa phương. Trong 6 tháng đầu năm thực hiện 1.358 cuộc truyền thông với 19.924 lượt người tham dự. Duy trì hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV tại 100% Trung tâm y tế, Trạm y tế và chương trình can thiệp giảm thiểu tác hại HIV/AIDS, hoạt động cấp phát bơm kim tiêm sạch, thu gom bơm kim tiêm bẩn tại các địa bàn trọng điểm. Trong 6 tháng đầu năm cấp phát bơm kim tiêm cho 1.750 lượt người tiêm chích ma tuý, cấp phát bao cao su cho 119 lượt người là bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV và người tiêm chích ma tuý.

Truyền thông cổ động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 01/12/2024. Ảnh: Trọng Thụ.

Công tác điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone đã được ngành Y tế tích cực triển khai và đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần giảm tác hại của nghiện ma túy, kìm chế lây nhiễm HIV/AIDS, tạo điều kiện cho người nghiện dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ điều trị nghiện thích hợp và hỗ trợ người nghiện tái hòa nhập cộng đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Sở Y tế đã mở thêm 04 Cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Hưng Đạo (Thành phố Cao Bằng), Trạm Y tế xã Đoài Dương, Đình Phong, Quang Trung (huyện Trùng Khánh). Hiện nay toàn tỉnh có 17 Cơ sở điều trị Methadone và 05 Cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế (trong đó có 02 cơ sở điều trị tại Trung tâm Y tế, 01 cơ sở điều trị tại Bệnh viện Tĩnh Túc, 14 cơ sở điều trị thuộc Trạm Y tế xã/phường/thị trấn). Tính đến ngày 30/6/2025, tổng số người nghiện ma túy đang được điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh là 1.052 người, chiếm tỷ lệ 87,7% tổng số người nghiện có hồ sơ quản lý trên địa bàn tỉnh

Sở Y tế chỉ đạo các Cơ sở điều trị Methadone và Cơ sở cấp phát luôn phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an địa phương trong công tác quản lý người nghiện, thường xuyên rà soát, lập danh sách và xác định tình trạng nghiện; cập nhật thông tin người nghiện chích ma túy có hồ sơ quản lý do lực lượng Công an cấp để có những phương pháp can thiệp giảm tác hại nói chung và tư vấn điều trị thay thế nói riêng để giảm thiểu các yếu tố nguy cơ nhiễm HIV cho người nghiện. Các Cơ sở điều trị và Cơ sở cấp phát đều thiết lập mạng lưới thông tin và thông báo khẩn cấp cho công an khi có trường hợp gây rối, mất trật tự tại Cơ sở điều trị. Kết quả, trong năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025 không xảy ra trường hợp gây mất trật tự phải xử lý trên phạm vi hoạt động của các cơ sở điều trị và cơ sở cấp phát thuốc.

Công tác xác định tình trạng nghiện ma tuý được chú trọng và mở rộng, tính đến hết gày 30/6/2025, trên địa bàn tỉnh có 01 cơ sở y tế tuyến tỉnh (Bệnh viện Đa khoa tỉnh), 14 cơ sở y tế tuyến huyện, thành phố và 129/161 Trạm Y tế xã, phường, thị trấn đã công bố cơ sở đủ điều kiện xác nhận tình trạng nghiện ma tuý theo hướng dẫn tại Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chuẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy. Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện nghiêm túc quy định về xác định tình trạng nghiện ma túy, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh. Đồng thời tăng cường công tác quản lý thuốc hướng thần gây nghiện tại các cơ sở y tế, cơ sở kinh doanh dược phẩm, cơ sở y tế tư nhân - Trung tâm Y tế. Trong 6 tháng đầu năm đã xác định tình trạng nghiện được 127 trường hợp, cho kết quả dương tính 105 người, âm tính 22 người.

Công tác đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ viên chức thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực phòng chống HIV/AIDS được quan tâm thực hiện. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Sở Y tế phối hợp với Trường Đại học Y Dược Hải Phòng tổ chức 01 lớp tập huấn xác định tình trạng nghiện ma túy theo Nghị định 109/2021/NĐ-CP ngày 08/12/2021 của Chính Phủ về việc quy định cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy và hồ sơ, trình tự, thủ tục xác định tình trạng nghiện ma túy và Thông tư số 18/2021/TT-BYT ngày 16/11/2021 của Bộ Y tế quy định tiêu chuẩn chẩn đoán và quy trình chuyên môn để xác định tình trạng nghiện ma túy cho 45 học viên hiện đang công tác tại các đơn vị y tế tham gia xác định tình trạng nghiện trên địa bàn tỉnh Cao Bằng và tổ chức 02 lớp tập huấn điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone cho 55 viên chức là bác sỹ và 90 viên chức là dược sỹ và chuyên môn y tế khác.

Sở Y tế tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả, mô hình tổ chức hoạt động của các Cơ sở điều trị thay thế, Cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone trên địa bàn tỉnh Cao Bằng năm 2025. Hướng dẫn Trung tâm Y tế các huyện/thành phố xây dựng  phương án chuyển các Cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế thuộc Trung tâm Y tế về Trạm Y tế xã quản lý để phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp. Tính đến ngày 30/6/2025, Sở Y tế đã ban hành quyết định điều chuyển 10 Cơ sở điều trị thay thế thuộc khoa Tư vấn và điều trị nghiện chất, Trung tâm Y tế về Trạm Y tế xã. Thành lập các đoàn kiểm tra lĩnh vực kinh doanh thuốc tân dược, thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất tại các cơ sở y tế theo quy định pháp luật. 

Để công tác phòng chống ma tuý được thực hiện ngày càng hiệu quả, trong thời gian tới ngành Y tế tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, bám sát các hoạt động nhằm thực hiện tốt các chỉ tiêu, mục tiêu của Chính phủ đề ra theo Quyết định 1246/QĐ-TTg ngày 14/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Cụ thể tham mưu nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân tham gia công tác phòng, chống HIV/AIDS, ma tuý, góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS, phòng chống ma túy tập trung vào nhóm đối tượng có nguy cơ cao, học sinh, sinh viên, người lao động và đồng bào dân tộc thiểu số. Thực hiện  đa dạng và mở rộng xét nghiệm HIV, đặc biệt là xét nghiệm HIV tại cộng đồng, tư vấn xét nghiệm HIV, duy trì và nâng cao chất lượng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone. Thực hiện điều trị dự phòng trước phơi nhiễm với HIV bằng thuốc (PrEP) cho khách hàng các nhóm có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV. Quản lý chặt chẽ công tác quản lý các thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần, tiền chất và thuốc Methadone theo quy định của pháp luật. Tiếp tục rà soát, đánh giá điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy theo Điều 3, Nghị định số 109/2021/NĐ-CP ngày 8/12/2021 của Chính phủ, thực hiện các thủ tục công bố theo quy định.  Phối hợp chặt chẽ với ngành Công an trong công tác xác định tình trạng nghiện ma túy, cai nghiện tại cộng đồng.

Mai Hoa