Bệnh liên cầu lợn do vi khuẩn Streptococcus suis (S.suis) gây ra, bệnh có thể lây từ lợn sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với lợn mắc bệnh hoặc ăn các sản phẩm từ lợn chưa được nấu chín kỹ (trong đó có tiết canh lợn). Bệnh thường gặp ở những người giết mổ, chế biến hoặc tiêu thụ thực phẩm từ lợn không đảm bảo vệ sinh.
Theo Công văn số 942/PB-BTN ngày 5/8/2025 của Cục
phòng bệnh, Bộ Y tế gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Hiện
nay, một số địa phương đã ghi nhận trường hợp nhiễm liên cầu lợn ở người, trong
đó số ca nhiễm gia tăng tại thành phố Huế, tỉnh Hưng Yên.
Từ đầu năm 2025 đến nay, tỉnh Cao Bằng vẫn chưa ghi nhận
trường hợp nào mắc bệnh liên cầu lợn. Tuy nhiên, bệnh liên cầu lợn là một bệnh
truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây tử vong. Hiện chưa có vắc xin phòng nhiễm
khuẩn liên cầu lợn. Do đó, việc thực hiện các biện pháp phòng tránh là vô cùng
cần thiết. Ngoài lây truyền qua tiếp xúc vết thương, liên cầu khuẩn lợn còn lây
qua giọt bắn đường hô hấp và xâm nhập qua đường tiêu hóa sau khi ăn phải thịt lợn
nhiễm bệnh chưa nấu chín.
Triệu chứng thường gặp gồm: sốt cao, đau đầu, buồn
nôn, nôn, cứng gáy, ù tai, mất thính lực hoặc hôn mê. Bệnh diễn tiến nhanh, có
thể gây viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết và tử vong nếu không được điều trị
kịp thời. Trường hợp nặng có thể dẫn đến sốc nhiễm khuẩn, trụy tim mạch, tụt
huyết áp, nhiễm khuẩn huyết cấp, suy hô hấp, suy đa tạng, hôn mê và tử vong.
Trường hợp bị nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn liên cầu lợn
xâm nhập vào máu, vi khuẩn sẽ sản sinh nhanh chóng và sinh ra nhiều độc tố.
Lúc này, ngoài các triệu chứng nêu trên, người bệnh có thể bị nhiễm độc tố nặng
với các biểu hiện: tụt huyết áp, rối loạn đông máu, suy đa phủ tạng, trụy tim mạch,
suy hô hấp, hôn mê, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp
thời. Một số trường hợp bị nhiễm độc đường tiêu hóa với các biểu hiện rối loạn
đường tiêu hóa như đi ngoài liên tục, phân lỏng, có máu. Ngoài ra, người bị nhiễm
liên cầu lợn còn có triệu chứng sợ ánh sáng, co giật, nôn vọt…; nếu không cứu
chữa kịp thời có thể gây phù não, hôn mê và tử vong.
Bên cạnh đó, một số biểu hiện ít gặp hơn khi nhiễm
liên cầu khuẩn có thể xuất hiện như viêm tâm mạc (cấp tính và bán cấp tính),
viêm khớp sinh mủ cấp tính, viêm nội nhãn và viêm màng bồ đào, viêm cột sống
dính khớp…
Bệnh liên cầu khuẩn lợn không chỉ gây tổn thất to lớn
về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng của con người.
Bệnh tuy ít gặp ở người nhưng có nguy cơ lây nhiễm cao khi tiếp xúc với lợn bệnh
hoặc các sản phẩm từ lợn bệnh.
Để chủ động phòng, chống
bệnh liên cầu lợn ở người, ngành Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các
biện pháp sau:
1. Không giết mổ hay tiêu thụ lợn mắc bệnh,
lợn chết. Thực hiện vệ sinh ăn uống, không ăn thịt hoặc phủ tạng lợn chưa nấu
kỹ; không ăn tiết canh lợn và các loại thịt, sản phẩm tái, sống được chế biến
từ lợn không đảm bảo an toàn thực phẩm. Người tiêu dùng chỉ nên mua thịt lợn đã
được cơ quan thú y kiểm dịch.
2. Sử dụng các phương tiện
phòng hộ như găng tay, ủng, kính bảo vệ mắt; rửa tay bằng xà phòng trước và sau
khi chăm sóc, giết mổ, chế biến thịt lợn, đặc biệt khi phải xử lý lợn mắc bệnh
hoặc lợn chết.
3. Khi có vết thương hở,
hoặc có các vùng da bị tổn thương không nên giết mổ lợn hoặc chế biến thịt lợn
tươi sống; hoặc nếu có thì cần băng kín vết thương trước khi tiếp xúc và dùng
chất khử trùng sau khi làm việc.
4. Dùng xà phòng sạch rửa
sạch sẽ các đồ dùng chăm sóc, giết mổ hay dụng cụ nhà bếp ngay sau khi sử dụng.
5. Thực hiện tốt vệ sinh
thú y, đảm bảo môi trường khu vực chăn nuôi lợn và các loại gia súc sạch sẽ,
thoáng khí, ủ phân để diệt mầm bệnh; không mua bán, vận chuyển lợn nhiễm bệnh
từ các khu vực có lưu hành bệnh tới khu vực khác.
6. Người khi có các biểu hiện
nghi ngờ mắc bệnh như sốt cao đột ngột và có tiền sử chăm sóc, giết mổ lợn mắc
bệnh, chết hoặc ăn sản phẩm từ lợn không đảm bảo vệ sinh cần phải đến khám ngay
tại các cơ sở y tế để được khám, điều trị và xử lý kịp thời.
Thủy Tiên