Tỷ lệ người mắc bệnh đái tháo đường tại Việt Nam gia tăng nhanh chóng
Bệnh đái tháo đường là một bệnh rối loạn chuyển hóa carbohydrate làm giảm dung nạp đối với glucose đưa đến tăng đường huyết mạn tính. Rối loạn chuyển hoá đường kéo theo rối loạn chuyển hoá lipid, protid và các chất điện giải. Những rối loạn này gây ra nhiều biến chứng nặng nề cho người bệnh điển hình là bệnh mạch vành, tai biến mạch máu não, mù mắt... hoặc có thể dẫn tới hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Xét nghiệm đường máu là cách duy nhất để phát hiện bệnh đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường là
một trong những bệnh mạn tính phổ biến nhất trên thế giới và trở thành một vấn
đề sức khỏe cộng đồng cần đặc biệt quan tâm. Bệnh đái tháo đường là một trong
những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu hiện nay, làm gia tăng gánh nặng y tế,
ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.
Các triệu chứng của đường huyết cao bao gồm: Ăn nhiều, uống nhiều, tiểu
nhiều và sụt cân nhiều. Nếu bệnh đái tháo đường không được chữa trị, có thể gây
ra nhiều biến chứng như: Hạ đường huyết, hôn mê nhiễm toan ceton, thậm chí tử
vong, bệnh tim mạch, đột quỵ, suy thận mạn tính, loét chân, bệnh lý võng mạc...
Đái tháo đường được nhiều người biết đến ở dạng đái tháo đường tuýp 1, đái
tháo đường tuýp 2 và đái tháo đường thai kỳ. Phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ
sẽ có nguy cơ sinh con mắc bệnh hoặc các biến chứng khác của đái tháo đường. Cứ
7 đứa trẻ sinh ra thì có một trẻ bị ảnh hưởng bởi đái tháo đường thai kỳ và có
khoảng 542.000 đứa trẻ mắc đái tháo đường tuýp 1.
Tính đến nay, 5 phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có hai người có nguy cơ mắc
bệnh đái tháo đường. Con số này sẽ còn tiếp tục tăng lên, hơn 199 triệu phụ nữ
sống với bệnh đái tháo đường và dự tính sẽ tăng lên 313 triệu người vào năm
2040.
Theo số liệu của Hiệp hội Phòng, chống đái tháo đường thế giới, năm 2021
trên toàn cầu, cứ 10 người trưởng thành thì có hơn một người mắc bệnh đái tháo
đường. Các quốc gia có trên 20% dân số trưởng thành mắc bệnh bệnh này cũng ngày
càng nhiều hơn. Thống kê từ năm 2000 tới nay cho thấy tỷ lệ mắc bệnh đái tháo
đường ở người từ 20 đến 79 tuổi đã tăng hơn gấp ba lần và trong vòng 15 năm
qua; chi phí về y tế cho bệnh đái tháo đường cũng tăng lên gấp ba lần.
Tại Việt Nam hiện nay, tỷ lệ người mắc bệnh đái
tháo đường đang gia tăng nhanh chóng. Kết quả điều tra cho thấy,
Việt Nam có khoảng 7 triệu người mắc bệnh đái tháo đường, trong đó hơn 55% bệnh
nhân đã có biến chứng với 34% biến chứng tim mạch; 39,5% biến chứng về mắt và
biến chứng về thần kinh; 24% biến chứng về thận. Bệnh gây nên nhiều tác hại cho sức khỏe, tàn phế, thậm chí tử vong bởi
thường được chẩn đoán, điều trị muộn.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh đái tháo đường
Trên thế giới, cứ 10 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh đái tháo
đường. Trong đó, hơn 90% mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2. Gần một nửa vẫn chưa
được chẩn đoán. Trong nhiều trường hợp, bệnh đái tháo đường tuýp 2 và các biến
chứng có thể được ngăn ngừa bằng cách áp dụng và duy trì những thói quen sống
lành mạnh. Biết được nguy cơ của mình và những việc cần làm là điều quan trọng
để hỗ trợ phòng ngừa, chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
Các yếu tố nguy cơ của bệnh đái tháo đường tuýp 2 gồm: Tiền sử gia đình mắc
bệnh đái tháo đường; Thừa cân; Chế độ ăn uống không lành mạnh; Không hoạt động
thể chất; Tuổi cao; Huyết áp cao; Dân tộc; Giảm dung nạp glucose (tình trạng
đường huyết cao hơn bình thường nhưng dưới ngưỡng chẩn đoán bệnh); Tiền sử bệnh
đái tháo đường thai kỳ; Dinh dưỡng kém khi mang thai...
Thông điệp của Ngày thế giới phòng, chống bệnh đái tháo đường 14/11/2023
được Hiệp hội phòng, chống đái tháo đường thế giới đưa ra là “Mọi người cần
biết nguy cơ về bệnh đái tháo đường của mình và biết cách ứng phó” nhằm nhắc
chúng ta hãy lắng nghe cơ thể, tự theo dõi, chăm sóc cuộc sống hàng ngày, phát
hiện bệnh sớm, điều trị kịp thời nhằm đẩy lùi căn bệnh này góp phần bảo vệ
tương lai tươi sáng của các bạn và gia đình bạn. Dự phòng bệnh đái tháo đường
ngay từ lúc này chưa bao giờ là muộn.
Theo TS.BS.Phan Hoàng Hiệp, Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương đưa ra
một số khuyến cáo mọi người dân cùng thực hiện để bảo vệ sức khỏe của bản thân
và cộng đồng. Theo đó, hãy nhận biết sớm các yếu tố nguy cơ mắc đái tháo đường:
tăng huyết áp; rối loạn mỡ máu; thừa cân, béo phì, ít vận động thể lực; chế độ
ăn, uống thừa năng lượng; lạm dụng rượu, bia, thuốc lá.
Thực hiện các hành vi sức khỏe, lối sống lành mạnh trong đó chế độ ăn uống
hợp lý, vận động thể lực hàng ngày và áp dụng các biện pháp y tế sớm để giảm
thiểu, loại trừ các yếu tố nguy cơ từ sớm.
Xét nghiệm đường máu là cách duy nhất phát hiện bệnh đái tháo đường và điều
trị sớm, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Mọi người đừng quên làm xét nghiệm
đường máu định kỳ hàng năm để phát hiện sớm bệnh đái tháo đường.
Đái tháo đường là bệnh mãn tính, phải điều trị lâu dài tới hết đời, khi đã
được chẩn đoán mắc bệnh đái tháo đường hãy đến các cơ sở y tế để được tư vấn,
điều trị sớm để đạt hiệu quả tốt, tránh các biến chứng. Chúng ta không nên tự
điều trị để tránh dẫn đến các sai sót và hậu quả đáng tiếc.
Mai Hoa