Viêm xoang là bệnh lý tai mũi họng rất phổ biến ở nước ta, bất kỳ đối tượng nào cũng có thể mắc phải. Bệnh không chỉ gây đau nhức, khó chịu, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe, công việc mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm phế quản mãn tính.
Khi cơ thể xuất hiện một số triệu chứng ban đầu như hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi, tắc mũi... người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời
Bệnh viêm xoang được
gọi chung là viêm mũi xoang, xảy ra khi có sự xâm nhập của các tác nhân gây hại
mà chủ yếu là vi khuẩn, khiến lớp
niêm mạc hô hấp lót trong các xoang cạnh mũi bị viêm. Do một vài tác nhân nào
đó khiến cho lớp niêm mạc ở trong tình trạng phù nề, gây tăng tiết nhầy và hệ
quả làm cho các xoang bị tắc nghẽn.
Dựa theo thời
gian mắc bệnh, viêm xoang được phân
thành 2 dạng chính là cấp tính và mạn tính. Viêm mũi xoang cấp tính là tình
trạng bệnh diễn tiến và tự khỏi trong thời gian ngắn (dưới 4 tuần). Nhưng nếu
lơ là, chủ quan, không điều trị đúng cách, kịp thời, bệnh sẽ kéo dài dai dẳng
không dứt (trên 3 tháng), lúc này được gọi là viêm xoang mạn tính.
Nguyên nhân dẫn đến viêm xoang
Nhiễm nấm, vi rút, vi khuẩn: Các loại nấm, vi khuẩn xâm nhập và phát
triển trong các xoang làm tổn thương tế bào lông chuyển ở lớp niêm mạc xoang,
chất nhầy bị ứ đọng khiến cho luồng không khí lưu thông bị cản trở, dẫn đến viêm
nhiễm.
Cơ địa dị ứng: Những
người thường hay bị dị ứng với thức ăn, hóa chất, thời tiết lạnh, phấn hoa,
lông chó mèo, môi trường khói bụi… rất dễ bị viêm mũi xoang. Nguyên nhân được
cho là do tình trạng dị ứng khiến niêm mạc mũi bị phù nề, dẫn đến tắc các lỗ
thông xoang gây nhiễm trùng xoang.
Sức đề kháng kém: Nếu
trong trường hợp sức đề kháng bị suy yếu sẽ không thể thực hiện tốt chức năng
ngăn chặn các tác nhân từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể, gây suy yếu niêm mạc
hô hấp dẫn đến bệnh viêm mũi xoang và nhiều căn bệnh khác.
Thói quen sinh hoạt, vệ sinh kém: Mũi là
bộ phận thường xuyên tiếp xúc với môi trường bên ngoài và dễ bị bám bụi bẩn.
Cho nên, nếu người bệnh không vệ sinh cá nhân đầy đủ, sạch sẽ sẽ tạo điều kiện
cho vi khuẩn tích tụ và phát triển bên trong, làm tăng nguy cơ viêm xoang và
khiến bệnh tái phát. Bên cạnh đó, nếu bạn không thường xuyên rửa tay, rửa mặt,
vi khuẩn sẽ nhân cơ hội vào mũi gây bệnh.
Chấn thương: Hoạt động hoặc
chơi các môn thể thao như bóng rổ, bóng đá, bóng chuyền,… khiến cơ thể có khả
năng bị chấn thương mạnh, tạo nên những vết bầm, tụ máu, phù nề, vùng mũi xoang
có mảnh xương bị gãy dẫn đến bít lỗ thông dịch nhầy xoang.
Bơi, lặn: Cũng là các tác nhân chủ yếu dẫn đến bệnh
viêm mũi xoang bạn nên cẩn trọng. Chất clo có trong hồ bơi có tác dụng phụ là
làm sưng tấy khoang mũi, dẫn đến viêm nhiễm mô, xoang mũi.
Triệu chứng viêm xoang
Khi bị viêm
mũi xoang, bạn sẽ gặp phải những triệu chứng như: Đau nhức đầu
vùng trán, thái dương hoặc gò má; Ho dai dẳng,
kéo dài, đặc biệt ho nhiều hơn vào ban đêm; Dịch mũi
chảy xuống vùng họng, dịch có thể chuyển sang màu xanh hoặc vàng, có thể kèm mủ
và có mùi hôi do vi khuẩn phát sinh; bị nghẹt mũi, tắc mũi một hoặc cả hai bên mũi; Suy giảm khứu giác, khó khăn trong việc ngửi
mùi, thậm chí không ngửi thấy mùi; Hơi thở có
mùi hôi khó chịu, có cảm giác đau răng ở hàm trên; Đau hoặc sưng
xung quanh khu vực mắt, khiến tầm nhìn bị hạn chế; Sốt…
Triệu chứng
viêm mũi xoang cấp tính
Người bệnh
được xác định viêm mũi xoang cấp tính nếu có tình trạng chảy mũi nhầy đục
(trước hay sau) kèm một trong hai hoặc cả hai triệu chứng: nghẹt mũi, đau nhức
mặt, dịch tiết mũi và
sự hiện diện của mủ trong khoang mũi, sốt trên 38°C.
Triệu chứng của
viêm mũi xoang mạn tính
Nghẹt mũi:
Gây ra bởi sự phù nề niêm mạc, tắc nghẽn dịch nhầy mũi;
Chảy nước mũi: Chảy dịch nước mũi trước và
sau, có thể thay đổi từ dịch tiết trong suốt sang dịch nhầy;
Rối loạn khứu giác: Thường gặp tình trạng giảm
khứu giác hoặc thậm chí mất khứu giác;
Đau nhức vùng mặt có thể kèm các triệu chứng: đau đầu, ho, mệt
mỏi, hơi thở hôi.
Biến chứng nguy hiểm từ viêm xoang
Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp
thời, người bệnh có khả năng cao phải đối mặt với một số biến chứng như:
Biến chứng đường hô hấp: Viêm họng,
viêm phế quản cấp tính, viêm phế quản mạn tính, viêm thanh quản
Biến chứng ở mắt: Viêm ổ mắt,
Áp xe mi mắt, viêm túi lệ, viêm tấy ổ mắt, viêm dây thần kinh thị giác sau nhãn
cầu, viêm phần phụ mắt,...
Biến chứng não: Nhiễm
trùng não, viêm màng não, áp xe não,...
Biến chứng viêm xoang ở tai: Khoang
mũi thông với tai nên khi bị viêm mũi, dịch mủ có thể lan tới tai gây viêm tai
giữa, thậm chí nặng hơn nữa là dịch mủ tạo áp lực làm thủng màng nhĩ, dẫn đến
điếc.
Biến chứng viêm xoang ở mạch máu hoặc xương: Theo
các chuyên gia y tế, khi gặp các biến chứng viêm xoang, mọi người có thể thấy
hiện tượng mắt hoặc hốc mắt sưng đỏ; đau mắt mỗi khi cử động mắt; thị lực thay
đổi hoặc đau đầu như búa bổ; co giật; cổ căng cứng; suy giảm trí nhớ,...
Cách phòng ngừa
viêm mũi xoang
Để phòng
ngừa bệnh mũi xoang, mỗi người cần thực hành những điều sau
đây.
Vệ sinh mũi thường xuyên. Cần hạn chế tiếp xúc với những vùng có nhiều khói bụi, chất thải, khí hôi
hay khói thuốc lá,... bởi đây cũng chính là những tác nhân gây hại đến hệ hô
hấp nói chung và bệnh viêm xoang mũi nói riêng.
Tránh để mũi tiếp xúc trực tiếp với luồng gió của điều hòa hoặc quạt… vì có thể làm tổn thương niêm mạc mũi xoang.
Đối với người mẫn cảm cần hạn chế tiếp xúc với phấn hoa, nấm mốc, nước hoa,
thức ăn lạ, nhiều gia vị, nhiệt độ thay đổi.
Khi tắm hoặc đi bơi, nếu không may bị nước chảy vào mũi hoặc tai, bạn cần
nhanh chóng xử lý và xử lý đúng cách để tránh làm tổn thương đến vùng xoang.
Chú trọng đến chế độ ăn uống. Nên bổ sung nhiều các thực phẩm giàu vitamin
C để tăng sức đề kháng. Hạn chế tối đa việc sử dụng các thực phẩm mà cơ thể bị
dị ứng hoặc gây ngứa mũi.
Tăng cường vận động cơ thể để tăng sức đề kháng cũng như cải thiện sức bền
của cơ thể, giải tỏa sự căng thẳng.
Tránh căng thẳng hay mệt mỏi quá mức khi làm việc hoặc học tập. Bởi việc
căng thẳng quá mức có khả năng khiến cho hệ miễn dịch của cơ thể suy yếu và rất
dễ bị nhiễm trùng. Vì thế, bạn nên biết cách cân bằng mọi thứ, tập thói quen đi
ngủ đúng giờ.
Không dùng chung vật dụng cá nhân với người bị viêm xoang.
Viêm mũi xoang là bệnh lành tính, hiếm khi gây nguy hiểm vì hầu hết các trường hợp
do vi rút và sẽ tự khỏi. Tuy nhiên, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng nếu kéo dài
dẫn đến biến chứng mũi xoang. Các biến chứng nguy hiểm nhất: viêm xoang chèn ép
hốc mắt ảnh hưởng thị lực, viêm dây thần kinh sọ, viêm sọ não… Do đó, khi cơ thể xuất hiện
một số triệu chứng ban đầu như: Hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi, tắc mũi,... người bệnh cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế thăm
khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, phòng ngừa
bệnh chuyển biến sang bệnh viêm xoang mũi.
Mai Hoa