Mùa hè nắng nóng là thời điểm các bệnh truyền nhiễm qua đường tiêu hóa gia tăng mạnh, trong đó tiêu chảy cấp là một trong những bệnh phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người dân. Theo các chuyên gia y tế, điều kiện thời tiết nóng ẩm, kết hợp với thói quen ăn uống không hợp vệ sinh là những yếu tố thuận lợi khiến các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng phát triển nhanh chóng và xâm nhập vào cơ thể người qua đường tiêu hóa.
Bác sĩ BVĐK tỉnh
Cao Bằng thăm khám cho bệnh nhân có biểu hiện tiêu chảy. (Ảnh: Trung Thủy)
Tiêu chảy cấp được hiểu là
tình trạng đi ngoài phân lỏng hoặc nước từ ba lần trở lên trong vòng 24 giờ,
kèm theo một số triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa, mệt mỏi, sốt và có
thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng. Nếu không được xử trí kịp thời, người bệnh
có thể rơi vào tình trạng mất nước nặng, rối loạn điện giải, thậm chí đe dọa
tính mạng.
Nguyên nhân chính gây tiêu
chảy cấp trong mùa hè là do vi khuẩn (như E.coli, Salmonella, Shigella, tả...),
virus (rotavirus, norovirus), ký sinh trùng (Entamoeba histolytica, Giardia
lamblia) hoặc do ăn phải thực phẩm bị ôi thiu, nhiễm độc tố vi khuẩn. Việc sử
dụng nguồn nước không đảm bảo, thức ăn đường phố không hợp vệ sinh, bảo quản
thực phẩm không đúng cách... đều là những yếu tố nguy cơ cao gây bệnh.
Để phòng tránh bệnh tiêu
chảy cấp hiệu quả, người dân cần chú trọng đến vệ sinh an toàn thực phẩm và giữ
gìn vệ sinh cá nhân trong sinh hoạt hằng ngày. Một số biện pháp thiết thực có
thể áp dụng bao gồm:
Sử dụng nước sạch để ăn
uống và chế biến thực phẩm; nước uống cần được đun sôi, đặc biệt ở vùng không
có hệ thống nước máy an toàn.
Đảm bảo nguyên tắc “ăn
chín, uống sôi”; tránh ăn thực phẩm sống, tái, đồ ăn không rõ nguồn gốc hoặc
bảo quản không đúng cách.
Bảo quản thực phẩm trong tủ
lạnh ở nhiệt độ thích hợp, đậy kín thức ăn thừa và sử dụng lại trong vòng 24
giờ.
Rửa tay bằng xà phòng và
nước sạch trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi chăm sóc người bệnh hoặc
chế biến thức ăn.
Giữ gìn vệ sinh môi trường
sống, vệ sinh nhà bếp, khu vực chế biến và chứa thực phẩm sạch sẽ; xử lý rác
thải đúng cách để tránh ô nhiễm.
Khi bản thân hoặc người
thân có biểu hiện tiêu chảy cấp, điều quan trọng nhất là theo dõi và bù nước
kịp thời. Người bệnh cần uống nhiều nước, đặc biệt là dung dịch Oresol pha đúng
cách theo hướng dẫn để bù điện giải. Trong trường hợp không có sẵn Oresol, có
thể dùng nước cháo muối loãng, nước dừa hoặc nước pha muối đường theo tỷ lệ an
toàn. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc cầm tiêu chảy, nhất là khi chưa có chỉ
định của nhân viên y tế, bởi điều này có thể che lấp triệu chứng, làm bệnh nặng
hơn nếu nguyên nhân do nhiễm khuẩn.
Người bệnh cần được đưa đến
cơ sở y tế gần nhất nếu tình trạng tiêu chảy không cải thiện sau 2 ngày, xuất
hiện các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như khô môi, mắt trũng, tiểu ít, vật
vã, sốt cao hoặc phân có máu. Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt cần chú ý đến tình
trạng bú kém, bỏ ăn, lừ đừ, co giật hoặc nôn liên tục – những dấu hiệu cảnh báo
cần cấp cứu sớm.
Chủ động phòng chống bệnh
tiêu chảy cấp không chỉ là cách bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình mà còn góp
phần ngăn ngừa dịch bệnh lây lan trong cộng đồng. Trong mùa hè nắng nóng, mỗi
người dân cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh, lựa chọn thực phẩm an toàn và
chăm sóc sức khỏe đúng cách.
Quốc Cường (St)