Truyền thông cổ động tại cộng đồng để thay đổi hành vi từ có hại cho sức khoẻ sang hành vi có lợi cho sức khoẻ. Ảnh: Trọng Thụ

Truyền thông y tế góp phần đẩy lùi và kiểm soát hiệu quả dịch bệnh

Truyền thông y tế đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến kiến thức, định hướng nhận thức, thay đổi hành vi và giúp người dân tiếp cận đầy đủ các thông tin về chăm sóc sức khỏe, phòng chống dịch bệnh và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đặc biệt, trong thời đại công nghệ số, truyền thông y tế không chỉ là cầu nối giữa các cơ quan quản lý với người dân, mà còn góp phần tăng cường nhận thức, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và củng cố niềm tin xã hội.

Một hệ thống y tế dù hiện đại cũng không thể đáp ứng đầy đủ nếu người dân thiếu kiến thức tự chăm sóc sức khỏe. TTGDSK giúp người dân hiểu rõ cách phòng bệnh, phát hiện sớm dấu hiệu bệnh lý và tuân thủ điều trị, từ đó giảm tải cho các cơ sở y tế. Các chiến dịch về tiêm chủng, vệ sinh cá nhân hay dinh dưỡng hợp lý đã góp phần giảm tỷ lệ mắc bệnh và nâng cao chất lượng sống.

Trong thời đại thông tin bùng nổ, tin giả và thông tin sai lệch về sức khỏe trên mạng xã hội gây hoang mang và làm suy giảm niềm tin vào ngành Y tế. TTGDSK, với sự hỗ trợ của báo chí, cung cấp thông tin chính thống, minh bạch, củng cố niềm tin của người dân vào các chính sách y tế và đội ngũ y bác sĩ.

Trong hai thập kỷ qua, TTGDSK đã đóng góp to lớn vào việc kiểm soát các dịch bệnh nguy hiểm. Đặc biệt là đại dịch COVID-19 diễn ra trên thế giới và cả nước, đội ngũ viên chức thực hiện công tác Truyền thông, giáo dục sức khỏe là lực lượng tham gia từ rất sớm ngay từ những ngày đầu cùng với Khoa phòng chống bệnh truyền nhiễm, Khoa Cận lâm sàng và các lực lượng y tế khác để trực tiếp tham gia giám sát ổ dịch, lấy mẫu bệnh phẩm, vào vùng nguy cơ cao, tiếp xúc nguồn lây để thực hiện ghi hình, chụp ảnh, đưa tin, bài phản ánh của hoạt động phòng, chống dịch. Đồng thời liên tục bám sát thực địa, đi tận ngõ, gõ từng nhà, phối hợp cùng y tế cơ sở và các tổ chức chính trị - xã hội để thực hiện công tác truyền thông nhằm thay đổi hành vi sức khỏe cộng đồng. Chủ động, cung cấp thông tin y tế, đặc biệt là truyền thông phòng chống dịch bệnh. Từ đó, tạo nên dòng thông tin chính thống, phản biện lại thông tin giả, tin xấu độc với phương châm truyền thông y tế minh bạch, chính xác, hiệu quả và tin cậy.

Đóng góp nổi bật trong công tác truyền thông

Tại Cao Bằng, những năm qua, ngành Y tế luôn quan tâm, đẩy mạnh hoạt động truyền thông bằng nhiều hình thức và nội dung phong phú, từng bước giúp người dân nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Với mạng lưới truyền thông y tế phủ kín từ tuyến tỉnh đến tuyến y tế cơ sở đã tạo điều kiện cho ngành Y tế thực hiện các hoạt động truyền thông rộng khắp, bám sát hoạt động phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

Viên chức Khoa TTGDSK thực hiện ghi hình tư vấn giáo dục sức khoẻ phát sóng trong chuyên mục “Thầy thuốc của bạn” trên sóng Truyền hình của Báo Cao Bằng. Ảnh: Thuỷ Tiên

Công tác TTGDSK được thực hiện đa dạng bằng nhiều hình thức, nội dung có chiều sâu. Hằng năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng như: Đài Phát thanh – Truyền hình Cao Bằng (nay là Báo Cao Bằng) mở chuyên mục “Thầy thuốc của bạn” định kỳ phát sóng vào thứ 5 hàng tuần, phối hợp với Báo Cao Bằng thực hiện chuyên mục “ Sức khỏe và đời sống”, các chuyên mục về y tế, sức khỏe… Tại tuyến huyện/thành phố, xã/phường, Trung tâm Y tế cũng phối hợp tích cực với Trung tâm Văn hóa – Truyền thông để thực hiện các hoạt động truyền thông cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh, phổ biến kiến thức về các biện pháp phòng bệnh cho nhân dân. Những đợt cao điểm phòng, chống dịch bệnh, nhân viên y tế thôn, bản là “những cánh tay nối dài” của ngành Y tế, đến tận nhà người dân để tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe, phòng chống dịch bệnh, thay đổi hành vi từ có hại cho sức khỏe đến hành vi có lợi cho sức khỏe. Trong các đợt bùng phát dịch bệnh, đặc việt trong giai đoạn đại dịch COVID-19 bùng phát, các cán bộ truyền thông y tế không chỉ làm việc trong giờ hành chính, mà thường xuyên làm việc ban đêm, cuối tuần, thậm chí ngày lễ Tết để kịp thời truyền tải thông tin trong các tình huống khẩn cấp với thông điệp “Truyền thông đúng, truyền thông trúng, truyền thông kịp thời”.

Đồng chí Vương Thị Tuyên - Phó Giám đốc Sở Y tế tặng hoa chúc mừng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật và Khoa truyền thông, giáo dục sức khỏe nhân Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam 21/6/2025. Ảnh: Trọng Thụ)

Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), ngày 20/6 đến thăm và chúc mừng tập thể lãnh đạo, viên chức và người lao động Trung tâm Kiểm soát bệnh tật nói chung và Khoa Truyền thông, giáo dục sức khỏe nói riêng đồng chí Vương Thị Tuyên - Phó Giám đốc Sở Y tế Cao Bằng ghi nhận và đánh giá cao vai trò công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật nói chung và Khoa Truyền thông, giáo dục sức khỏe nói riêng trong thời gian qua. Đồng chí nhấn mạnh, nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ quan trọng được Đảng và Nhà nước giao cho ngành Y tế. Chính vì vậy, lực lượng truyền thông, giáo dục sức khỏe có vai trò chủ chốt, là “cầu nối” trong việc truyền tải đường lối của Đảng, Chính sách pháp luật của Nhà nước trong nhiệm vụ bảo vệ và nâng cao sức khỏe tới nhân dân.

 Thời gian tới, tình hình dịch bệnh còn nhiều diễn biến phức tạp, nhất là dịch bệnh truyền nhiễm. Chính vì vậy, lực lượng truyền thông trong ngành Y tế phải là lực lượng tiên phong, đi đầu, bên cạnh đó cần phối hợp nhịp nhàng cùng các đơn vị báo chí trong tỉnh tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao kiến thức cho người dân nói riêng và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân trên địa bàn tỉnh nói chung. Đồng chí mong muốn trong thời gian tới, tập thể lãnh đạo, viên chức, người lao động Trung tâm Kiểm soát bệnh tật nói chung, Khoa truyền thông, giáo dục sức khỏe nói riêng tiếp tục nỗ lực, cố gắng, học tập, trau dồi kiến thức, kỹ năng, thành tựu khoa học kỹ thuật, đặc biệt là cập nhập kịp thời những văn bản, chính sách pháp luật, đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước nhất là lan tỏa hình ảnh gương người tốt, việc tốt để người dân hiểu hơn về ngành Y tế và góp phần đóng góp chung vào sự nghiệp chính trị mà Đảng và Nhà nước đã giao phó, sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Truyền thông giáo dục sức khỏe trong bối cảnh mới

Sự bùng nổ thông tin trên những nền tảng công nghệ mới đã tạo ra những thách thức mới cho công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe. Tin giả trên mạng xã hội, từ bài thuốc không kiểm chứng đến thông tin sai về vắc xin, gây khó khăn cho TTGDSK và đe dọa sức khỏe cộng đồng. Nguồn lực hạn chế, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, cùng với sự thiếu hụt đội ngũ nhà báo và nhân viên y tế chuyên về truyền thông, là rào cản lớn. Ngoài ra, thói quen tiếp nhận thông tin của người trẻ, ưu tiên TikTok, YouTube thay vì báo chí truyền thống, đòi hỏi sự đổi mới trong cách tiếp cận.

Để TTGDSK có những bước phát triển mới nhằm mục tiêu đóng góp mạnh mẽ hơn nữa vào sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, trong thời gian tới công tác TTGDSK của tỉnh sẽ tập trung vào các nội dung sau:

Thứ nhất, đa dạng hóa nội dung, hình thức truyền thông để phù hợp với từng nhóm đối tượng, tận dụng mạng xã hội Zalo, Facebook, TikTok, Instagram để tiếp cận đông đảo công chúng và người xem.

Thứ hai, tăng cường ứng dụng công nghệ số. Sử dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, thực tế ảo để cá nhân hóa thông tin sức khỏe, dự đoán xu hướng bệnh tật và tạo trải nghiệm giáo dục sinh động.

Thứ ba, đẩy mạnh truyền thông ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, chú trọng các hình thức truyền thông trực tiếp, nội dung bằng ngôn ngữ dân tộc thiểu số để đảm bảo thông tin y tế đến mọi người dân.

Nhân kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, chúng ta tự hào về những đóng góp của công tác TTGDSK trong sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân. Từ kiểm soát dịch bệnh, thúc đẩy tiêm chủng, nâng cao nhận thức đến hỗ trợ cộng đồng, TTGDSK ngày càng khẳng định vai trò quan trọng. Trong tương lai, cùng với đổi mới công nghệ, tăng cường hợp tác, TTGDSK sẽ tiếp tục là cầu nối vững chắc, góp phần hơn nữa vào công tác bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Mai Hoa