Tháng 2/1955, Bác Hồ gửi thư cho Hội nghị cán bộ y tế, trong thư, Bác đã ân cần thăm hỏi, động viên cán bộ, nhân viên ngành y tế và đưa ra những quan điểm, định hướng về xây dựng ngành y tế Việt Nam, về vai trò, trách nhiệm của ngành y tế, về người cán bộ y tế và đạo đức của người làm công tác y tế, về kết hợp y dược học cổ truyền với y học hiện đại; thư gửi Hội nghị cán bộ y tế của Bác có nội dung vô cùng sâu sắc, phong phú, chứa đựng những tư tưởng lớn của Bác về y tế; thư gửi Hội nghị cán bộ y tế của Bác chỉ ghi tháng 2/1955 (không ghi ngày); Báo Nhân dân số 362 ngày 27/02/1955 đã đưa tin và đăng bức thư này của Bác.
Trong 60 năm qua, ngành y tế Việt Nam luôn luôn quán triệt quan điểm, tư tưởng của Bác trong thư gửi Hội nghị cán bộ y tế tháng 2/1955 trong xây dựng, phát triển ngành và trong mọi hoạt động để phục vụ sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Thư Bác gửi Hội nghị cán bộ y tế tháng 2/1955 trở thành tài sản vô giá, di sản đặc biệt quan trọng của ngành y tế Việt Nam; do ý nghĩa, giá trị to lớn của bức thư này, ngày 06/2/1985, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 39-HĐBT lấy ngày 27/2 hàng năm làm "Ngày Thầy thuốc Việt Nam" (lấy ngày 27 là ngày Báo Nhân dân số 362 ra ngày 27/02/1955 đăng thư của Bác gửi Hội nghị cán bộ y tế).
Kỷ niệm 60 năm Ngày Bác Hồ gửi thư cho cán bộ ngành y tế - Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/02/1955 – 27/02/2015), chúng tôi trân trọng giới thiệu một số tài liệu, bài viết cung cấp các thông tin liên quan tới bức thư Bác Hồ gửi Hội nghị cán bộ y tế tháng 2/1955 cũng như việc lấy ngày 27/02 hàng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam mà chúng tôi sưu tầm, tìm hiểu, khai thác được.
- Hội nghị Cán bộ y tế tháng 2/1955 được Bộ Y tế tổ chức tại Trường Bưởi (Trường Phổ thông trung học Chu Văn An ngày nay) ở Thủ đô Hà Nội để tổng kết công tác y tế trong 9 năm kháng chiến, đồng thời đề ra đường lối, chủ trương y tế phục vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Bộ trưởng Bộ Y tế Hoàng Tích Trí đã lên gặp Bác Hồ để báo cáo tình hình công tác y tế và xin chỉ thị của Bác. Bác rất quan tâm, đã viết thư gửi Hội nghị cán bộ y tế (theo cuốn Văn phòng Bộ Y tế 60 năm xây dựng và trưởng thành 1945 – 2005 của Bộ Y tế, xuất bản tháng 8/2005).
- Bài viết giới thiệu thư của Hồ Chủ Tịch gửi Hội nghị cán bộ y tế đầu năm 1955 trên trang web của Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước của Nguyễn Lan Phương – Trung tâm Lưu trữ quốc gia III cho biết Hội nghị Cán bộ y tế do Bộ Y tế tổ chức tại Hà Nội họp từ ngày 21/02/1955 đến ngày 02/3/1955.
- Trong cuốn Hồ Chí Minh Biên niên tiểu sử do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh biên soạn (tập 6, xuất bản năm 2008) thì ngày 24/02/1955, Bác đã viết thư gửi Hội nghị Cán bộ y tế; tối ngày 24/02/1955, Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng tới thăm và đọc thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Hội nghị. Ngày 27/02/1955, Báo Nhân dân đưa tin và đăng bức thư này.
- Sau khi Bác mất, tháng 11/1969 ngành y tế tổ chức đợt sinh hoạt chính trị: toàn ngành đoàn kết, thấm nhuần sâu sắc và thực hiện nghiêm túc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Lương y phải như từ mẫu” (theo cuốn Chủ tịch Hồ Chí Minh với y tế do Gs Đỗ Nguyên Phương, PTS Nguyễn Khánh Bật và Bs Nguyễn Cao Thâm đồng chủ biên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản năm 1999).
- Đúng 20 năm sau, Báo Nhân dân số 7604 ra ngày 27/02/1975 đã có bài Xã luận về phát triển sự nghiệp y tế ở nông thôn, Xã luận có đoạn viết: “Đúng 20 năm trước đây, ngày 27/02/1955, Hồ Chủ Tịch kính yêu đã gửi cho Hội nghị cán bộ y tế toàn quốc một bức thư biểu dương những cố gắng của ngành y tế và ân cần chỉ rõ phương hướng, phương châm cho toàn ngành tiến lên. Đến nay, ngày 27/02 đã chính thức trở thành Ngày truyền thống của toàn ngành y tế”.
- Năm 1982 Bộ Y tế đã cho xuất bản cuốn Chế độ tự phê bình và phê bình hàng năm theo thư của Hồ Chủ Tịch (trong cuốn sách này gồm có: thư của Hồ Chủ Tịch gửi Hội nghị cán bộ y tế 27/02/1955, Chỉ thị số 16/BYT-CT ngày 08/9/1982 của Bộ trưởng Bộ Y tế về thực hiện chế độ tự phê bình và phê bình hàng năm theo thư của Hồ Chủ Tịch và Kế hoạch hướng dẫn thực hiện).

- Ngày 01/02/1983, Bộ Y tế đã có Công văn số 472 BYT/CT² hướng dẫn kỷ niệm ngày 27 tháng 2, trong Công văn này nêu rõ: “bắt đầu từ năm 1983 trở đi, ngành y tế chúng ta sẽ lấy ngày 27 tháng 02 làm “Ngày Thầy thuốc Việt Nam”, Bộ đã trình lên Hội đồng Bộ trưởng để có quyết định chính thức”. Đối với tỉnh Cao Bằng, ngày 21/02/1984 UBND tỉnh Cao Bằng đã có Chỉ thị số 31 UB/KT-CX về việc tổ chức “Ngày thầy thuốc Việt Nam” 27/2, trên cơ sở đó ngày 27/02/1984 Sở Y tế Cao Bằng đã tổ chức các hoạt động chào mừng Ngày Thầy thuốc Việt Nam đầu tiên theo Chỉ thị của UBND tỉnh và hướng dẫn của Bộ Y tế.

- Để nêu cao trách nhiệm, vị trí của người cán bộ y tế trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, phát huy truyền thống tốt đẹp của ngành y tế, biểu dương thành tích, động viên toàn ngành ra sức thi đua phục vụ người bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân, ngày 06/02/1985, Hội đồng Bộ trưởng đã ban hành Quyết định số 39-HĐBT, chính thức lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam, Quyết định nêu rõ: “Trong ngày Thầy thuốc Việt Nam, Ủy ban nhân dân và ngành y tế các cấp tổ chức những hoạt động thích hợp nhằm cổ vũ cán bộ y tế quyết tâm thực hiện lời dạy của Hồ Chủ tịch, ra sức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

- Ngày 27/3/1985, trong buổi gặp gỡ 1.200 đại biểu các ngành, các đoàn thể và một số cán bộ ngành y tế tại Hội trường Ba Đình – Hà Nội nhân dịp Hội đồng Bộ trưởng ban hành quyết định lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam, mở đầu bài nói chuyện, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng đã nói:
“Thưa các đồng chí,
Hội đồng Bộ trưởng đã quyết định hàng năm lấy ngày 27 tháng 2, ngày 30 năm trước đây Hồ Chủ Tịch gửi thư cho Hội Nghị y tế toàn quốc lần đầu tiên họp ở Hà Nội, làm ngày "Thầy thuốc Việt Nam". Ngày đó vừa được tổ chức trọng thể trong cả nước.” (Bài nói này của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng được đăng trên Báo Nhân dân ra ngày 28/3/1985, trên Tạp trí y học thực hành số 3 tháng 5 và 6 năm 1985 và trong cuốn Bốn mươi năm xây dựng ngành y tế của Bộ Y tế xuất bản năm 1986).

Thư Bác Hồ gửi Hội nghị cán bộ y tế tháng 2/1955lưu trữ tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Hà Nội
(bản sao do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III cung cấp cho Sở Y tế Cao Bằngtháng 9/2014)

Xã luận Báo Nhân dân ngày 27/02/1975 có đoạn viết ngành y tế lấy ngày 27/02 làm ngày truyền thống của ngành
(tài liệu chụp lại từ Báo Nhân dân số 7604, ngày 27/02/1975 trong mục các bộ sưu tập số trên trang web của Thư viện Quốc gia Việt Nam)



Sách chế độ tự phê bình và phê bình hàng năm theo thư của Hồ Chủ Tịch

do Bộ Y tế xuất bản năm 1982 (tài liệu lưu trữ của Sở Y tế Cao Bằng)



Công văn số 472 BYT/CT² ngày 01/02/1983 của Bộ Y tế hướng dẫn

kỷ niệm ngày 27 tháng 2 (tài liệu lưu trữ của Sở Y tế Cao Bằng)



Bài nói chuyện của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng trong buổi gặp gỡ 1.200 đại biểu các ngành, các đoàn thể
và một số cán bộ ngành y tế tại Hội trường Ba Đình – Hà Nội (ngày 27/3/1985) nhân dịp Hội đồng Bộ trưởng
ban hành quyết định lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam đăng trên Tạp trí Y học thực hành
số 3 tháng 5 và 6 năm 1985 (tài liệu lưu trữ của Sở Y tế Cao Bằng)

Thư Bộ trưởng Bộ Y tế Đặng Hồi Xuân gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành và các huyện, quận, thị xã
đề nghị nghiên cứu, phổ biến bài nói chuyện của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng
trong buổi gặp gỡ 1.200 đại biểu các ngành, các đoàn thể và một số cán bộ ngành y tế (ngày 27/3/1985)
nhân dịp Hội đồng Bộ trưởng ban hành quyết định lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm
làm ngày Thầy thuốc Việt Nam (tài liệu lưu trữ của Sở Y tế Cao Bằng)



Văn bản của Bộ Y tế hướng dẫn nghiên cứu, phổ biến bài nói chuyện của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng
trong buổi gặp gỡ 1.200 đại biểu các ngành, các đoàn thể và một số cán bộ ngành y tế (ngày 27/3/1985)
nhân dịp Hội đồng Bộ trưởng ban hành quyết định lấy ngày 27 tháng 2 hàng năm làm ngày Thầy thuốc Việt Nam
(tài liệu lưu trữ của Sở Y tế Cao Bằng)