Điều dưỡng có vai trò rất lớn trong chăm sóc sức khỏe người bệnh

Song hành với bác sĩ trên mọi chặng đường chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân, đó là người điều dưỡng, kỹ thuật viên. Những người với nụ cười hiền hậu và sự chăm sóc tận tâm, luôn yêu thương, chăm sóc người bệnh như chính người thân của mình. Điều dưỡng cũng chính là người gắn bó với người bệnh nhiều nhất, đặc biệt trong những lúc nằm viện chính những điều dưỡng là người đã luôn duy trì tinh thần của Nightingale bên ngọn đèn dầu thức canh giấc ngủ ngon cho từng người bệnh, và luôn sẵn sàng cho mọi chăm sóc về y tế và chăm sóc cả tinh thần, cùng người bệnh vượt qua những cơn đau của bệnh và sự mệt mỏi về tinh thần trong quá trình điều trị.

Ngành Y tế Cao Bằng có 2.980 điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh. Xác định đây là lực lượng quan trọng triển khai hoạt động phục vụ và chăm sóc người bệnh đạt hiệu quả, đảm bảo an toàn cho người bệnh. Ngành luôn quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ điều dưỡng viên nói chung và năng lực quản lý điều dưỡng cho Điều dưỡng trưởng các đơn vị nói riêng, tổ chức các hội thi nâng cao tay nghề, kỹ năng giao tiếp ứng xử, quy trình, quy định của ngành trong thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Kết quả tính đến hết ngày 31/12/2022, có 405 điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh có trình độ đại học, trình độ cao đẳng là 684 người, còn lại là trình độ trung cấp.

Trong hoạt động chuyên môn của ngành Y tế, vai trò của điều dưỡng, kỹ thuật viên, hộ sinh, trong công tác khám chữa bệnh là không thể thiếu, bởi ngoại trừ thời gian được các bác sĩ khám bệnh, kê đơn điều trị, hầu hết thời gian còn lại, điều dưỡng là người tiếp xúc chính với người bệnh. Chăm sóc phục vụ mọi nhu cầu của người bệnh, từ các kỹ thuật chuyên môn như tiêm thuốc, cho uống thuốc, thay băng, giúp bệnh nhân hô hấp, ăn uống, bài tiết, vận động, duy trì thân nhiệt, đỡ đẻ, thực hiện các xét nghiệm… cho đến việc chăm sóc sức khỏe tinh thần cho người bệnh, giúp bệnh nhân làm quen với môi trường bệnh viện, chuyển viện hoặc đi khám chuyên khoa… Có thể nói, chất lượng của một cơ sở y tế phụ thuộc nhiều vào thái độ, sự chuyên tâm và tận tụy của chính những người điều dưỡng.

Điều dưỡng là một nghề chuyên biệt, công việc của trái tim. Trong sự phát triển của y học hiện nay, điều dưỡng viên không chỉ là người thực hiện theo các y lệnh của bác sĩ mà họ chính là người trực tiếp chăm lo, phục vụ mọi nhu cầu của người bệnh từ các kỹ thuật nghiệp vụ cho đến chăm sóc tinh thần, nắm bắt tâm lý người bệnh, biết đặt mình vào tâm trạng người bệnh. Có thể nói, chất lượng của một bệnh viện phụ thuộc rất nhiều vào thái độ, sự chuyên tâm và tận tuỵ của chính những người điều dưỡng.

Chất lượng chăm sóc người bệnh đã có chuyển biến rõ rệt thông qua việc đổi mới các mô hình phân công chăm sóc, tổ chức chăm sóc người bệnh, chuẩn hóa các kỹ thuật điều dưỡng. Dịch vụ do người điều dưỡng, hộ sinh cung cấp ngày càng góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người dân và nâng cao vị thế nghề nghiệp, hình ảnh của người điều dưỡng, hộ sinh. Đặc biệt trong công tác phòng, chống dịch COVID-19, đội ngũ điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên đã đóng góp rất hiệu quả cùng với các bác sỹ và nhân viên y tế khác từng bước đẩy lùi bệnh dịch.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, đội ngũ điều dưỡng luôn có vai trò rất quan trọng trong chăm sóc sức khỏe. Chính vì vậy Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định dịch vụ chăm sóc người bệnh của điều dưỡng là một trong những trụ cột của hệ thống y tế. Thứ trưởng nhấn mạnh, hiện tại, công tác điều dưỡng đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Nhiều nơi còn quan niệm cho rằng “Nghề điều dưỡng là nghề phục vụ, điều dưỡng chỉ là người làm theo y lệnh của bác sỹ”. Nguồn nhân lực điều dưỡng thiếu nhiều về số lượng và năng lực chuyên môn thấp hơn so với nhiều nước khu vực. Công tác chăm sóc người bệnh tại các cơ sở y tế còn phụ thuộc nhiều vào người nhà người bệnh. Điều dưỡng hành nghề chưa phù hợp với văn bằng đào tạo. Đào tạo điều dưỡng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn và hội nhập. Hệ thống lãnh đạo, quản lý điều dưỡng chưa phù hợp... Trong thời gian tới, ngành Y tế tập trung các giải pháp nhằm đổi mới căn bản và toàn diện về công tác điều dưỡng. Trong đó, ngành tập trung nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác điều dưỡng, phát triển nguồn nhân lực điều dưỡng, thúc đẩy phát triển công nghệ và trang thiết bị phục vụ nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh toàn diện trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đáp ứng yêu cầu chăm sóc thực tiễn và hội nhập điều dưỡng khu vực ASEAN”.

Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị, các cấp lãnh đạo ngành Y tế tiếp tục quan tâm, đầu tư, ghi nhận và tôn vinh vai trò của người điều dưỡng vì một tương lai tươi sáng của nghề điều dưỡng, cũng như của ngành Y tế nhằm đạt mục tiêu phát triển bền vững, bảo hiểm y tế toàn dân và sức khỏe cho mọi người.

 Điều dưỡng là một mắt xích quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe

Nhận định về vai trò của công tác điều dưỡng, Tổ chức Y tế thế giới đã khẳng định: “Điều dưỡng là một mắt xích quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe. Dịch vụ chăm sóc sức khoẻ do người điều dưỡng - hộ sinh cung cấp tác động lớn tới sự hài lòng của người bệnh” và đưa ra khuyến cáo “Ở bất cứ quốc gia nào, muốn nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe thì phải chú ý phát triển công tác điều dưỡng”. Sinh thời, Bác Hồ đã dạy “Y tá chẳng những là một nghề mà còn là một nghĩa vụ,… việc giữ gìn và bồi dưỡng sức khoẻ cho dân tộc người y tá phải gánh một phần phần quan trọng, y tá là những chiến sỹ đánh giặc ốm để bảo vệ sự tráng kiện của giống nòi, những chiến sỹ y tá phải có chí chịu khổ, chịu khó, phải giàu lòng bác ái và đức hy sinh”.

TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam ghi nhận vai trò đặc biệt quan trọng của các điều dưỡng, hộ sinh, nhất là trong việc ứng phó với đại dịch COVID-19; đồng thời khẳng định vai trò của đội ngũ điều dưỡng trong chăm sóc sức khỏe người bệnh.

“Như chúng ta đã thấy trong đại dịch COVID-19, điều dưỡng và hộ sinh là trụ cột của lực lượng nhân viên y tế, là trái tim đang đập của hệ thống y tế. Điều dưỡng có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống y tế cơ sở - là tương lai của chúng ta”, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam nhấn mạnh.

TS. Angela Pratt cho biết, nhằm nâng cao tầm quan trọng của vai trò của điều dưỡng và hộ sinh, vào năm 2020, WHO đã xuất bản "Báo cáo thực trạng điều dưỡng thế giới". Năm 2021, WHO tiếp tục công bố "Báo cáo thực trạng hộ sinh thế giới", cung cấp bằng chứng về tình tình hình hiện tại của ngành Điều dưỡng và hộ sinh, lĩnh vực ưu tiên cần tập trung. Gần đây, WHO đã xuất bản "Định hướng Chiến lược toàn cầu cho điều dưỡng và hộ sinh" giai đoạn 2021 - 2025, trong đó xác định 4 định hướng chiến lược để tăng cường lực lượng điều dưỡng, hộ sinh.

Vai trò của người điều dưỡng trong sự nghiệp chăm sóc sức khỏe nhân dân có ý nghĩa vô cùng lớn. Trong công tác chăm sóc sức khỏe người bệnh, điều dưỡng thường đảm đương những công việc khá vất vả nhưng thầm lặng. Chỉ một sai sót nhỏ của điều dưỡng cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

Lực lượng điều dưỡng, nữ hộ sinh, kỹ thuật viên đóng góp quan trọng vào nghiên cứu và phát triển y tế, đưa ra hoặc áp dụng các phương pháp chăm sóc điều trị mới, cải tiến các quy trình chăm sóc, nâng cao chất lượng chăm sóc y tế. Vì vậy, ngành Điều dưỡng đóng một vai trò rất quan trọng không chỉ ở hiện tại mà còn cả trong tương lai của hệ thống y tế.

Mai Hoa