Đồng chí Nông Tuấn Phong - Giám đốc Sở Y tế phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: Trọng Thụ

Năm 2024, Chi cục Dân số đã tham mưu Sở Y tế, Ban chỉ đạo công tác Dân số tỉnh ban hành Kế hoạch hoạt động của Ban Chỉ đạo và Kế hoạch tổ chức thực hiện công tác Dân số trên địa bàn toàn tỉnh. Phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị liên quan triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm ổn định quy mô dân số, từng bước giải quyết các vấn đề liên quan đến cơ cấu và nâng cao chất lượng dân số. Trong đó đặc biệt chú trọng đẩy mạnh các hoạt động truyền thông giáo dục; kiểm soát tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh; nâng cao chất lượng dân số; điều chính mức sinh; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở. Đồng thời huy động sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội và sự hưởng ứng của người dân trong tham gia thực hiện hiệu quả các chính sách về dân số. Từ những nỗ lực trên, năm 2024 công tác Dân số đã đạt được nhiều kết quả, một số chỉ tiêu về công tác dân số đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch giao: Dân số trung bình 558,461 nghìn người (đạt 100,92% chỉ tiêu giao); Tuổi thọ trung bình 71,9 tuổi; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 0,84% (đạt 100% chỉ tiêu giao); Tổng tỷ suất sinh 2,33 con/phụ nữ (đạt trên 100% chỉ tiêu giao); Tiếp tục duy trì các hoạt động cung cấp dịch vụ Kế hoạch hóa gia đình, sàng lọc trước sinh, sơ sinh tại 10 huyện, thành phố theo cả hình thức miễn phí và xã hội hóa. Kết quả các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh đã thực hiện sàng lọc trước sinh cho gần 3.000 bà mẹ mang thai, đạt tỷ lệ 50,3%, vượt 18,3% chỉ tiêu kế hoạch giao; sàng lọc sơ sinh cho 1.260 trẻ đẻ ra sống; Số cặp vợ chồng thực hiện biện pháp tránh thai hiện đại là 28.340 người (đạt 100% KH). Về tình hình thực hiện chính sách dân số trong năm 2024, có 295 phụ nữ thuộc hộ nghèo sinh con đúng chính sách dân số được hỗ trợ kinh phí theo Nghị định số 39/2015/NĐ-CP ngày 27/4/2015 của Chính phủ.

Xác định công tác truyền thông đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi hành vi, nâng cao nhận thức về các dân số, thời gian qua, Chi cục Dân số tỉnh đã đổi mới nội dung và phương thức truyền thông phù hợp với yêu cầu trong tình hình mới; phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, địa phương đưa công tác truyền thông đến với từng nhà, từng thôn, xóm. Trong năm 2024, Chi cục Dân số tổ chức 07 lớp giáo dục truyền thông cung cấp thông tin tuyên truyền các chính sách pháp luật của nhà nước về dân số, cư trú, biên giới; quản lý dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cho 211 viên chức y tế và 16 lớp giáo dục truyền thông cung cấp thông tin về  tầm soát, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh cho 992 nhân viên y tế thôn bản kiêm cộng tác viên dân số. Tổ chức 12 cuộc nói chuyện chuyên đề tại 12 xóm/xã biên giới về chính sách pháp luật của Nhà nước về dân số, cư trú, biên giới với 665 người tham dự; tổ chức 4 cuộc truyền thông về nâng cao chất lượng dân số trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt ít người sinh sống (dân tộc Lô Lô) tại 2 xã Kim Cúc và Hồng Trị huyện Bảo Lạc. Phối hợp với Ban đại diện Hội Người cao tuổi các huyện, thành phố tổ chức 6 cuộc nói chuyện chuyên đề tại các Câu lạc bộ Liên Thế hệ trên địa bàn toàn tỉnh về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số với 300 người dự. Hướng dẫn Trung tâm Y tế các huyện, thành phố tổ chức 121 chiến dịch truyền thông phổ biến kiến thức cơ bản về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, già hóa dân số cho 8.823 người tham dự, kết hợp lồng ghép cung cấp dịch vụ khám sức khỏe, sàng lọc một số bệnh thường gặp ở người cao tuổi được cho 8.652 người cao tuổi. Phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình Cao Bằng, Báo Cao Bằng thường xuyên cập nhật thông tin về công tác dân số, trong năm 2024 thực hiện được 42 tin, 08 bài và 02 phóng sự phản ánh các hoạt động công tác dân số đăng tải trên cổng thông tin điện tử của Sở Y tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, trên Đài Phát thanh - Truyền hình Cao Bằng, Báo Cao Bằng.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, công tác dân số và phát triển còn một số khó khăn thách thức như: mức sinh giữa các huyện, thành phố trong tỉnh có sự chênh lệch, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên vẫn tiếp tục tăng; tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh có xu hướng tăng và biến động phức tạp, theo công bố của Bộ Y tế tại Quyết định số 3671/QĐ-BYT ngày 02/8/2021 về danh sách các tỉnh, thành phố thuộc các vùng theo tỷ số giới tính khi sinh sử dụng để xây dựng Đề án Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021 - 2025, trong đó Cao Bằng thuộc nhóm 2, là nhóm có tỷ số giới tính khi sinh từ 109 - 112 trẻ trai/100 trẻ gái sinh ra sống; Đội ngũ cán bộ làm công tác dân số tuyến cơ sở có nhiều biến động và mất cân đối ở tuyến xã.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận về tổ chức bộ máy công tác dân số, hoạt động quản lý thông tin chuyên ngành dân số, việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, công tác chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi…

Năm 2024, Chi cục Dân số đề ra các nhiệm vụ trọng tâm của công tác dân số và phát triển. Trong đó, tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25-10-2017, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII đã ban hành về công tác dân số trong tình hình mới; Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đảng, chính quyền và sự tham gia của toàn xã hội đối với công tác dân số; Tăng cường thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật về dân số và phát triển, phấn đấu đạt mức sinh thay thế; Tiếp tục ưu tiên thực hiện các mục tiêu giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số. Mở rộng cung cấp các dịch vụ sàng lọc, chẩn đoán và điều trị sớm một số bệnh, tật trước khi sinh và sơ sinh, dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân. Đẩy mạnh hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị đồng chí Nông Tuấn Phong - Giám đốc Sở Y tế ghi nhận những nỗ lực và kết quả đạt được của Chi cục Dân số trong thời gian qua, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời nhấn mạnh việc nâng cao chất lượng dân số không chỉ là việc của ngành Y tế, Dân số mà của toàn xã hội. Do đó, để đạt được các mục tiêu mà Nghị quyết 21-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 đã đề ra, cần tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ đảng, chính quyền và sự tham gia của toàn xã hội đối với công tác dân số, ưu tiên thực hiện các mục tiêu giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số. Cùng với đó, củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác dân các cấp theo hướng hiệu lực, hiệu quả phù hợp với trọng tâm công tác dân số trong tình hình mới.

Mai Hoa