Chăm sóc cho bệnh nhân lên cơ hơn phế quản tại Khoa Cấp cứu hồi sức, BVĐK tỉnh Cao Bằng.

Tại Việt Nam, hiện có hơn 4 triệu người bệnh hen suyễn, có 2- 6% dân số nói chung và 8- 10% trẻ em mắc bệnh hen, trong đó độ tuổi 12- 13 có tỷ lệ cao nhất châu Á với gần 30% và đang có chiều hướng gia tăng. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh hen suyễn ở trẻ em thường ở giai đoạn muộn vì triệu chứng đôi khi không rõ ràng, rất khó phát hiện.

Bệnh Hen phế quản (hay còn gọi là hen suyễn) là một bệnh lý mãn tính ảnh hưởng đến đường dẫn khí của phổi. Bệnh khiến phế quản hoặc đường dẫn khí trở nên nhạy cảm với những tác nhân khác nhau. Những đối tượng có nguy cơ dễ mắc Bệnh Hen phế quản là: Trẻ em dưới 18 tuổi; Những người thường xuyên hít phải khói thuốc chủ động hay thụ động đều có hại cho sức khỏe và có ảnh hưởng rất xấu tới bệnh hen phế quản…

Nguyên nhân gây hen phế quản cơ bản  là: Do di truyền có bố, mẹ bị hen. Do tiếp xúc nhiều với các loại khói có hại cho sức khỏe như: khói thuốc là, khói củi bếp… Tiếp xúc thương xuyên với môi trường có không khí ô nhiễm. Hít phải những tác nhân kích thích không có lợi cho phế quản: các loại nước hoa, hóa chất tẩy rửa… Tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng: lông chó, mèo… Đường hô hấp bị nhiễm trùng như:viêm xoang, viêm phế quản… Thay đổi thời tiết đột ngột lạnh, khô. Viêm trào ngược dịch dạ dày thực quản. Do tác động tâm lý.

Bệnh Hen phế quản là một bệnh mạn tính của đường dẫn khí ở phổi với 2 cơ chế chính: Co thắt đường dẫn khí: các cơ quanh đường dẫn khí co thắt gọi là “co thắt phế quản” gây cản trở không khí hít vào cũng như thở ra tại phổi, gây cơn khó thở. Viêm đường dẫn khí: tình trạng viêm có thể không do vi khuẩn, làm hẹp đường dẫn khí lại và tiết dịch nhầy gây ho, khò khè, ngộp thở, hoặc khó thở. Bệnh Hen phế quản thường có các biểu hiện như: khó thở, ho, khò khè và nặng ngực ở nhiều mức độ khác nhau, xảy ra trong một số năm nhưng cũng có thể suốt cả cuộc đời.

Bệnh Hen phế quả là bệnh nguy hiểm và không thể chữa khỏi dứt điểm nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh hen triệt để nếu kiên trì tuân thủ theo phác đồ điều trị, người bệnh được chăm sóc tốt, bệnh hen sẽ được kiểm soát và người bệnh có thể sinh hoạt bình thường, ngược lại nếu chăm sóc không tốt, bệnh sẽ tái phát, từ hạn chế hô hấp đến tàn phế thể chất gây giảm những hoạt động sống, thậm chí bị tử vong. Khi chưa có những hiểu biết đầy đủ về bệnh hen, nhiều người bệnh thường mắc phải sai lầm, làm cho bệnh thêm trầm trọng và khó khăn cho việc điều trị bệnh.

Những sai lầm thường hay gặp là bệnh nhân chỉ dùng thuốc cắt cơn khi có triệu chứng mà không điều trị phòng ngừa cơn. Vì vậy có thể xảy ra những cơn hen kịch phát gây nguy hiểm đến tính mạng. Việc lạm dụng thuốc cắt cơn còn dẫn đến hiện tượng nhờn thuốc, càng về sau càng phải tăng liều, khi cơn hen cấp xảy ra ngày càng nặng hơn. Còn với những bệnh nhân mặc dù có điều trị dự phòng nhưng không đều đặn, khi thấy bệnh ổn định thường hay ngưng dùng thuốc vì chủ quan hoặc lo ngại tác dụng phụ do dùng thuốc kéo dài, tốn kém... điều này càng làm cho bệnh trở nên khó điều trị hơn khi tái phát. Các thuốc dạng uống chứa corticoid có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ như phù, thay đổi nội tiết, loãng xương, tăng huyết áp, loét dạ dày

Để chủ động phòng  chống và kiểm soát bệnh hen phế quản, người dân cần thực hiện tốt các khuyến cáo như:

Không tiếp xúc cũng như không sử dụng các loại thuốc lá. Tránh những nơi nhiều khói, bụi bẩn, ô nhiễm. Lau chùi nhà cửa sạch sẽ, chống ẩm mốc. Hạn chế tiếp với động vật, các loại hóa chất, thuốc tẩy rửa.

Bên cạnh đó, để đảm bảo sức khỏe tốt nhất và phòng tránh mắc bệnh hen phế quản thì mỗi người dân cần có những kiến thức đầy đủ về bệnh hen, biết theo dõi và xử lý những diễn biến của bệnh, để từ đó tự mình có những biện pháp phòng ngừa cũng như điều trị bệnh hen phế quản một cách kịp thời, tránh những tình huống xấu có thể xảy ra.

Ngọc Anh (St)