Tình trạng hút thuốc lá trong thanh thiếu niên ngày một phổ biến. Để ngăn chặn những hiểm họa lớn mà thuốc lá mang lại, cần có sự chung tay của mọi gia đình và xã hội. Trong đó tình trạng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng xâm nhập vào các trường học đang là vấn đề đáng lo ngại.
Ngoại
khóa tuyên truyền về phòng chống tác hại thuốc lá tại Trường THCS Chu Trinh,
thành Phố Cao Bằng
Theo kết quả điều tra tình trạng sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên
2022 của Bộ Y tế (ở trẻ từ 13 - 15 tuổi), tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc lá điện
tử là 3,5%, trong đó học sinh nam là 4,3%, học sinh nữ là 2,8%. Đặc biệt, mạng
internet là nơi có tỷ lệ học sinh mua thuốc lá điện tử nhiều nhất (chiếm 22,1%);
kênh quảng cáo thuốc lá điện tử nhiều nhất cũng là mạng xã hội. Trong năm 2023,
đã có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; trong
đó, có 27 ca nhập viện là người dưới 16 tuổi.
Theo kết quả sơ bộ
nghiên cứu thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong học
sinh tại 11 tỉnh, thành phố năm 2023, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học
sinh ở nhóm tuổi 13-17 đã tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023. Đặc biệt, ở
nhóm trẻ từ 13-15 tuổi, tỷ lệ này đã tăng hơn gấp đôi từ 3,5% năm 2022, lên 8%
năm 2023.
Như vậy, chỉ trong
vòng hơn 2 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh đã gia tăng một
cách đáng kể. Điều này cho thấy những thành tựu Việt Nam đã đạt được trong việc
giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong gần 10 năm qua có nguy cơ bị
phá bỏ bởi việc gia tăng sử dụng thuốc lá điện tử đang nhắm vào giới trẻ.
Cha
mẹ cần kiên trì, bình tĩnh, làm gương
Trong trường hợp
phát hiện con trẻ hút thuốc, cha mẹ phải giữ bình tĩnh. Việc mất bình tĩnh, la
mắng hay đánh đập, nghĩ đến các biện pháp trừng phạt trẻ không phải là cách để
chấm dứt triệt để tình trạng con hút thuốc.
Khi phát hiện con
hút thuốc lá, việc bố mẹ cần làm chính là tìm hiểu nguyên nhân. Vì lý do gì con
hút và con có nghiện thuốc lá chưa, hay chỉ là đang tập tành thử một trải nghiệm
mới trong hành trình trưởng thành của mình.
Sau khi phát hiện
con hút thuốc lá, bố mẹ nên dành thời gian để trò chuyện, tâm sự cùng con. Việc
trò chuyện này có thể mất nhiều thời gian hơn bạn tưởng bởi không phải đứa trẻ
nào cũng dễ dàng chia sẻ với bố mẹ ngay từ những lần nói chuyện đầu tiên.
Không như những vấn
đề khác, việc hút thuốc lá thật sự có hại với sức khỏe của trẻ. Do đó, nên yêu
cầu trẻ không được hút thuốc nữa và con phải cam kết thực hiện vấn đề này. Nếu
bố mẹ phát hiện con hút thuốc lá một lần nữa thì sẽ nhận được những hình phạt
phù hợp.
Phụ huynh nên khuyến
khích con tham gia vào các hoạt động cấm hút thuốc, bao gồm cả thể thao. Đặc biệt
bố mẹ cần làm gương cho con noi theo, bản thân bố mẹ cũng cần tránh xa việc hút
thuốc.
Vai
trò của nhà trường
Nhà trường, thầy
cô giáo có vai trò rất quan trọng và có sức ảnh hưởng lớn tới con trẻ. Nghiêm
khắc, đồng hành, chia sẻ, cảm thông là những yếu tố quan trọng để trẻ vị thành
niên không bị sa đà vào những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội. Do đó, nhà
trường cần giáo dục học sinh nhận thức được các chất gây nghiện có trong thuốc
lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các tác hại do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc
lá nung nóng. Tăng cường các hoạt động ngoại khóa để giải tỏa căng thẳng sau giờ
học.
Ngoài ra, cần quản lý chặt chẽ vấn đề sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá
nung nóng ở học sinh: nguồn cung cấp, đối tượng sử dụng để tránh nguy cơ sử dụng
rộng rãi tại trường học.
Sự phối hợp chặt
chẽ giữa phụ huynh và nhà trường cùng với sự chung tay của xã hội, hi vọng rằng
tình trạng học sinh hút thuốc lá điện tử sẽ sớm được loại bỏ khỏi môi trường học
đường. Qua đó, xây dựng một thế hệ trẻ vị thành niên khỏe mạnh và trở thành
nhân tố tương lai góp phần cho sự phát triển của xã hội, đất nước.
Ánh
Tuyết