Đồng chí Nông Tuấn Phong - Giám đốc Sở Y tế phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị. Ảnh: Trọng Thụ

Tại Hội nghị các đại biểu được xem phóng sự đánh giá kết quả, mô hình tổ chức hoạt động của các Cơ sở điều trị thay thế, Cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadonne trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.

Công tác điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone trên địa bàn tỉnh Cao Bằng được triển khai thực hiện từ năm 2014 theo Quyết định số 43/QĐ-UBND ngày 06/04/2012 của UBND tỉnh Cao Bằng về việc phê duyệt Đề án triển khai chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone tại tỉnh Cao Bằng, giai đoạn 2012 - 2017.

Cơ sở điều trị Methadone đầu tiên đặt tại Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS trước đây (nay là Trung tâm Kiểm soát bệnh tật) đi vào hoạt động từ tháng 3/2014 theo Giấy phép số 01 ngày 21/2/2014 của Sở Y tế Cao Bằng về việc cấp phép hoạt động điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone. Từ khi được thành lập, trung bình mỗi năm Cơ sở điều trị Methadone tuyến tỉnh tiếp nhận trên 500 người nghiện trên địa bàn toàn tỉnh đến điều trị.

Để có thể hoàn thành các chỉ tiêu, mục tiêu của Chính Phủ đề ra theo Quyết định 1246/QĐ-TTg ngày 14/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh đang làm ăn sinh sống tại các huyện, xã hàng ngày không phải di chuyển đi xa để đến uống thuốc tại Cơ sở Methadone tuyến tỉnh. Giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020 Sở Y tế Cao Bằng đã triển khai thêm các cơ sở điều trị thay thế các chất dạng phiện bằng thuốc Methadone tại tất cả các Trung tâm Y tế tuyến huyện.

Trước tình hình dịch HIV diễn biến phức tạp tại một số địa bàn trọng điểm, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã ban hành Kế hoạch số số 2503/KH-UBND ngày 13/9/2023 về triển khai đáp ứng Y tế công cộng với chùm lây nhiễm HIV tại tỉnh Cao Bằng năm 2023 - 2024. Để góp phần giảm lây nhiễm HIV trong nhóm nghiện chích ma tuý, năm 2024 Sở Y tế đã mở thêm 01 Cơ sở điều trị Methadone tại Bệnh viện Tĩnh Túc và 03 Cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại các Trạm y tế xã gồm: Thái Học, huyện Bảo Lâm; Đàm Thủy, huyện Trùng Khánh và Trạm Y tế phường Đề Thám, Thành phố Cao Bằng; năm 2025, mở thêm 01 Cơ sở cấp phát thuốc Methadone tại Trạm Y tế xã Hưng Đạo, Thành phố Cao Bằng; dự kiến trong tháng 6/2025 sẽ triển khai thêm 03 điểm cấp phát thuốc Methadone tại các Trạm Y tế xã Đoài Dương, Đình Phong, Quang Trung thuộc Trung tâm Y tế huyện Trùng Khánh. Hiện nay toàn tỉnh có 13 Cơ sở điều trị Methadone và 04 Cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế. Toàn bộ số Cơ sở cấp phát thuốc điều trị thay thế đều đang nằm chung trong khuôn viên của các Trạm Y tế xã. Đối với các cơ sở điều trị thay thế có 02 Cơ sở nằm trong khuôn viên của Trung tâm Y tế huyện; có 11 Cơ sở điều trị được bố trí biệt lập với Trung tâm Y tế huyện/thành phố.

Tính đến ngày 30/4/2025, tổng số người nghiện ma túy đang được điều trị Methadone trên địa bàn tỉnh là 1.042 người tại 10/10 huyện/thành phố và 161 xã, phường, thị trấn, chiếm tỷ lệ 69,8% tổng số người nghiện có hồ sơ quản lý trên địa bàn tỉnh, trong đó có 02 bệnh nhân có hộ khẩu ngoại tỉnh.

Các cơ sở điều trị Methadone và cơ sở cấp phát luôn phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an địa phương cùng cấp trong công tác quản lý người nghiện, thường xuyên rà soát, lập danh sách và xác định tình trạng nghiện, điều trị Methadone tại cơ sở cho các trường hợp tự nguyện đủ điều kiện; cập nhật thông tin người nghiện chích ma túy có hồ sơ quản lý do lực lượng Công an cấp để có những phương pháp can thiệp giảm tác hại nói chung và tư vấn điều trị thay thế nói riêng để giảm thiểu các yếu tố nguy cơ nhiễm HIV cho người nghiện; Thiết lập mạng lưới thông tin và thông báo khẩn cấp cho công an khi có trường hợp gây rối, mất trật tự tại Cơ sở điều trị. Kết quả, trong năm 2025 không xảy ra trường hợp gây mất trật tự phải xử lý trên phạm vi hoạt động của các cơ sở điều trị và cơ sở cấp phát thuốc.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác triển khai điều trị điều trị Methadonne trên địa bàn tỉnh còn gặp một số khó khăn như: số bệnh nhân bỏ điều trị tại cơ sở ngày càng có xu hướng gia tăng, nguyên nhân do một số đi làm xa, một số chuyển từ heroin sang sử dụng ma túy đá làm mất kiểm soát việc uống Methadone hàng ngày, một số trường hợp điều trị chống đối nhằm che mắt gia đình và lực lượng công an trong khi bản thân tiếp tục tàng trữ mua, bán và sử dụng trái phép chất ma túy.  Từ 01/3/2025, hệ thống tổ chức công an địa phương đã sắp xếp lại còn 2 cấp, gồm Công an tỉnh và Công an xã nên việc phối hợp thực hiện các nhiệm vụ trong công tác quản lý người nghiện với công an cùng cấp không còn phù hợp…

Đồng chí Đàm Trung Nghĩa - Giám đốc Trung tâm Y tế Thành phố phát biểu thảo luận tại Hội nghị. Ảnh: Trọng Thụ

Tại Hội nghị các đại biểu đã tập trung tham luận, thảo luận về nội dung: phương án chuyển nhiệm vụ điều trị Methadone về Trạm Y tế xã, cụ thể về các điều kiện như cơ sở vật chất,  thiết bị,  nhân lực thực hiện công tác điều trị Methadone tại các Trạm Y tế xã/phường.

Để công tác điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế được diễn ra thuận lợi, đạt được các mục tiêu theo Chiến lược Quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, đồng chí Giám đốc Sở Y tế chỉ đạo Trung tâm Y tế các huyện/thành phố  sớm hoàn thiện các điều kiện để thực hiện chuyển nhiệm vụ điều trị Methadone về Trạm Y tế xã/phường, trong thời gian tới  tùy theo tình hình địa phương xem xét mở thêm điểm cấp phát thuốc tại các điểm trạm, góp phần vào công tác chăm sóc sức khoẻ người dân, ổn định an ninh trật tự xã hội trên địa bàn tỉnh, hoàn thành mục tiêu chiến lược quốc gia chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030 của thủ tướng Chính phủ đề ra.

Mai Hoa