Ngày Thế giới Phòng chống lao 24/3: Nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người
Ngày Thế giới Phòng chống lao được tổ chức vào
ngày 24/3 hàng năm nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng
nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội; đồng thời
thúc đẩy nỗ lực chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu. Vào ngày 24/3/1882 tại Berlin,
Robert Koch đã công bố việc phát hiện ra vi khuẩn lao, mở ra con đường chẩn
đoán và chữa khỏi căn bệnh này.
Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao năm 2023 của Việt Nam là "VIỆT NAM CHIẾN THẮNG BỆNH LAO". Ảnh: Trọng Thụ
Chủ đề của Ngày Thế giới Phòng chống Lao năm
nay trên toàn cầu là "YES! WE CAN END TB" (ĐÚNG! CHÚNG TA CÓ THỂ CHẤM
DỨT BỆNH LAO). Chủ đề năm nay mang đến niềm hy vọng và niềm tin mạnh mẽ như một
lời khẳng định đanh thép của tất cả chúng ta rằng việc chấm dứt bệnh lao là
hoàn toàn có thể. Chủ đề nhấn mạnh về việc huy động sức mạnh tổng thể, thu hút
sự quan tâm, tập trung mọi nguồn lực nhằm đẩy mạnh cuộc chiến chống bệnh lao.
Những kết quả phục hồi công tác phòng chống lao tại các nước có gánh nặng bệnh
lao cao sau ảnh hưởng của đại dịch COVID- 19 đã cho thấy chúng ta hoàn toàn có
thể đến gần hơn với mục tiêu chấm dứt bệnh lao.
Năm 2023 là một năm rất quan trọng để chúng ta
cùng vào cuộc, đây được coi là "năm của hy vọng" để nhận được sự
chung tay, tập hợp sức mạnh của toàn cầu trong tiến trình thanh toán bệnh lao.
Chủ đề lạc quan này mang đến nguồn năng lượng tràn đầy, thôi thúc và thể hiện
tinh thần quyết tâm cao độ, đồng thời cho thấy sự cấp bách và cần thiết của
việc đẩy mạnh đầu tư, mở rộng quy mô, tăng tốc độ thực hiện nhiều hơn vào việc
chẩn đoán, điều trị dự phòng và chăm sóc bệnh lao sẽ cứu sống thêm hàng triệu
người.
Theo báo cáo bệnh lao toàn cầu của Tổ chức Y tế thế giới (Global TB Report) năm 2022, số lượng tử vong
do bệnh lao đã tăng lên trong hai năm liên tiếp và lần đầu tiên ước tính số
lượng người mới mắc bệnh lao hàng năm cũng đã tăng lên sau hơn một thập kỷ.
Chúng ta cũng biết rằng mặc dù đã tiến gần hơn đến việc đạt được một số mục
tiêu về bệnh lao đề ra trong cuộc họp cấp cao của Liên hợp quốc năm 2022, nhiều
mục tiêu vẫn chưa đạt được.
Tuy nhiên, chúng ta cũng đã được chứng kiến
những nỗ lực đáng kinh ngạc của một số quốc gia nhằm khắc phục tác động nặng nề
của COVID-19 đối với công tác phòng chống bệnh lao ở quốc gia họ. Chúng ta cũng
thấy việc ưu tiên nghiên cứu và đảm bảo khả năng tiếp cận các chẩn đoán mới,
phác đồ điều trị và phòng ngừa mới, các khuyến nghị và hướng dẫn mới. Chúng ta
thấy được tiếng nói của những người bị ảnh hưởng bởi bệnh lao ngày càng được
coi trọng và họ đóng vai trò trung tâm trong việc ứng phó với bệnh lao ở nhiều
quốc gia.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG
- WHO Report 2022 - Global Tuberculosis Control), đại dịch COVID-19 đã có tác
động nghiêm trọng đến công tác chẩn đoán và điều trị lao trong những năm vừa
qua. Toàn bộ những tiến độ đã đạt được tính đến năm 2019 đã bị chậm lại, đình
trệ, hoặc là hoàn toàn đảo ngược, mục tiêu thanh toán bệnh lao toàn cầu đã bị
chệch hướng. Tác động rõ ràng nhất chính là sự sụt giảm lớn về số
bệnh nhân lao được phát hiện trên toàn cầu. Từ mức cao nhất là phát hiện 7,1
triệu người năm 2029, đã giảm xuống 5,8 triệu vào năm 2020 (giảm 18%). Năm
2021, số phát hiện bệnh nhân lao đã phục hồi một phần, lên mức 6,4 triệu trường
hợp được phát hiện.
Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh
lao cao với 169.000 người người mắc bệnh lao và 12.000 người tử vong do lao năm
2021 (báo cáo Global Tuberculosis Report 2022 - WHO). Trong đó, 63% bệnh nhân
lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng thuốc và gia đình đối mặt với những chi phí
thảm họa - nghĩa là chi phí cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao vượt quá
20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình. 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao
động. Vì vậy, lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói
riêng và đất nước nói chung. Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát
triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không
đáng có của hơn 12.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không
phải lo lắng vì có người mắc lao.
Bênh lao là kẻ giết
người thầm lặng. Không ai bị mắc lao mà tử vong ngay, bệnh lao thường kéo dài
âm thầm và phát hiện muộn. từ khi phát hiện bệnh đến khi tử vong thì đã lây
sang rất nhiều người khác. Vì vậy phát hiện sớm, chủ động truy vết không những
cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng.
Hàng năm, cả nước phát
hiện và đưa vào điều trị 100.000 người mắc lao. Tuy nhiên, tỷ lệ bệnh nhân được
phát hiện và báo cáo mới chỉ đạt 60%, có nghĩa là có tới 40% số bệnh nhân lao
chưa được phát hiện. Tỷ lệ khỏi bệnh được duy trì ở mức trên 90% với bệnh nhân
lao mới. Các công nghệ mới, thuốc mới, tiếp cận mới trên thế giới đã được áp
dụng hiệu quả cao tại Việt Nam, ngay cả với lao đa kháng và siêu kháng thuốc.
Trên cơ sở chủ đề của thế giới, áp dụng vào
tình hình thực tế tại Việt Nam, chủ đề
Ngày thế giới phòng chống lao năm 2023 của Việt Nam là "VIỆT NAM CHIẾN
THẮNG BỆNH LAO". Đây là một chủ đề dễ nhớ, như một lời khẳng định, thể
hiện quyết tâm cao của cả mọi tầng lớp nhân dân trong cuộc chiến đẩy lùi bệnh
lao.
Mai Hoa